“Gemis van liefde in de jeugd heeft levenslange gevolgen”

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat kinderen die zonder liefde opgroeien, ernstige schade kunnen oplopen. Die knuffel of liefdevolle woorden zijn simpelweg nodig voor een gezonde emotionele ontwikkeling. Helaas moeten teveel kinderen deze vorm van aandacht missen. Professor Erik Scherder vertelt over de gevolgen.

“Er is veel studie gedaan naar kinderen die ‘socioemotioneel gedepriveerd’ zijn, oftwel: kinderen die liefdeloos opgroeien”, begint Prof. Dr. Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de VU in Amsterdam. “Deze studies laten zien dat bij deze kinderen de verbindingen tussen de prefrontale cortex en de slaapkwab minder goed zijn ontwikkeld. Deze verbindingen spelen een belangrijke rol bij invoelend en remmend vermogen. Het zijn als het ware de basissystemen in ons brein die ervoor zorgen dat we onze impulsen kunnen controleren.”

Crimineel gedrag

Zo blijkt dat kinderen zonder liefdevol thuis het risico lopen later crimineel gedrag te ontwikkelen. “Ik doe veel onderzoek in gevangenissen”, aldus Scherder. “Als ik kijk naar de baby- en kindertijd van gedetineerden, valt op dat veel van hen liefdeloos zijn opgegroeid. Zij missen de impulscontrole én hun empathisch vermogen is niet ontwikkeld. Geen goede combinatie.” Ook andere gebieden van de hersenen zijn onderontwikkeld wanneer kinderen te weinig liefde krijgen. Zo loopt de verbinding tussen de beide hersenhelften schade op, waardoor kinderen angstig en depressief kunnen worden. Scherder: “De realiteit is dat veel kinderen die aan hun lot worden overgelaten, een ernstige achterstand of blijvende schade in hun ontwikkeling oplopen.”

Toekomst in gevaar

Scherder maakt zich dan ook zorgen over de honderdduizenden kinderen uit Syrië die door Europa zwerven. “Wat gebeurt er met hen; worden ze mishandeld, misbruikt? In ieder geval worden ze in de meeste gevallen niet met liefde en aandacht opgevoed. Kinderen die op de vlucht zijn, kunnen ernstige schade oplopen in hun emotionele ontwikkeling. Ze moeten deskundig begeleid worden om een meer stabiele toekomst tegemoet te gaan.”

De voortslepende burgeroorlog in Syrië en conflicten in andere landen in die regio hebben geleid tot een ongekende vluchtelingenstroom. De reis die honderdduizenden vluchtelingenkinderen ondernemen is gevaarlijk en traumatisch. Daarom is SOS volop aanwezig in deze risicogebieden. We creëren veilige noodopvang, verlenen medische en psychosociale zorg en proberen zoveel mogelijk kinderen te herenigen met hun familie.

Interview ---